donderdag 25 november 2010

Plato over democratie

Bij mijn verzameling uitspraken die ik bewaarde uit de filosofie scheurkalender kwam ik laatst de volgende tegen van Plato uit Politeia (347 voor Christus).
"De democratie is kennelijk een heerlijk staatsbestel, bont en stuurloos, waar mensen of ze nu gelijk zijn of niet, toch min of meer gelijk worden behandeld." Plato is duidelijk geen voorstander van deze staatsvorm, maar wat is dan wel zijn ideaal?
Volgens Plato is de democratie een reactie op de oligarchie, de staat waar de rijken aan de macht zijn. Dat is volgens hem ook niet ideaal want het is vanzelfsprekend dat vroeg of laat de armen dan in opstand komen. De democratie lijkt dan het ideaal want daar wordt de macht eerlijk over alle burgers verdeeld. Wat er volgens Plato aan de democratie verkeerd is, is de veronderstelling dat iedereen gelijk is. Volgens Plato heeft niet iedereen hetzelfde vermogen om tot inzicht te komen, zeker niet als het gaat om de hoogste vorm van kennis: de idee van het goede. Plato's ideaalbeeld is een staat in overeenstemming met de idee van het goede. Diegenen die daar het meest van weten, moeten dus de staat besturen en volgens Plato zijn dat de filosofen. De filosofen als staatsleiders, misschien nog niet zo'n slecht idee, maar wie gaat daarvoor kiezen? En tot welke filosofische strekking mogen die filosofen dan behoren?
Natuurlijk moet je de uitspraak van iemand van zo lang geleden in zijn context zien, en de democratie van toen kan zeker niet vergeleken worden met die van nu. Hoewel ik bij de woorden "bont" en "stuurloos" toch wel even aan sommige regeringen van bepaalde landen moest denken ;-)
Ja, Plato, dat is die filosoof van de bekende allegorie van de grot. De waarheid is niet zoals wij ze voorstellen.

filosoferende groeten
Wim

1 opmerking:

vilterietje zei

heb me de koffie lekker laten smaken en ondertussen even over het blog gesurfd. heerlijk, zo wat mijmeringen over plato en receptjes van kweepeertjes en hoe sluit ik mijn platenspeler aan? ik zal zeker vaker op de koffie komen, als ik maar niet op de koffie kom!
lieve groet en tot....riet